Het afvalprobleem in Capelle aan den IJssel stapelt zich in enkele buurten steeds verder op. Op social media uiten Capellenaren bijna dagelijks hun frustratie over de troep die zij in hun eigen wijk tegenkomen. Radio Capelle ging op onderzoek uit.

Overvolle containers of een hele inboedel aan grofvuil in de straat. Het zijn zomaar wat voorbeelden die we tegenkomen tijdens een rondje door de Capelse buurten. Van de slogan 'Samen houden we de buurt schoon', die op een heleboel afvalcontainers is te vinden, blijft in veel wijken dan ook weinig over. Buurtbewoners ergeren zich er groen en geel aan.

Meer afval dan voorheen
Dat het probleem steeds erger lijkt te worden is misschien wel te verklaren door de stijgende afvalproductie in Capelle. In 2020 is er namelijk 800 duizend kilo méér grofvuil ingezameld en gescheiden dan voorheen. De oorzaak hiervan lijkt te liggen bij de coronacrisis. Door het vele thuiswerken produceerden Capellenaren zo'n 1100 ton aan extra huisafval, waardoor ook het vuilnis dat naast containers belandt flink is toegenomen.

Afvalactieplan
Om de groeiende afvaloverlast aan te pakken besloot de gemeente in 2020 aan de slag te gaan met het 'Afvalactieplan'. Zo zijn er nu bijvoorbeeld pasjes voor sommige bewoners om illegale vuilstort van bedrijven of mensen buiten de gemeente te voorkomen. Ook is er op veel afvalbakken een nieuwe sticker aangebracht om bewoners te informeren over hoe zij hun vuil op de juiste manier kunnen aanbieden.

Meer handhavers
Verder heeft de gemeente met het plan de ambitie om meer handhavers in te zetten zodat afvaldumpers beboet kunnen worden. Met een uitgebreidere groep container-adoptanten, die zelf zorgen voor een schonere ruimte rondom de afvalbakken, hoopt de gemeente tot slot dat er meer ogen in de wijk komen om problemen sneller te kunnen oplossen. 

"Als de gemeente zo'n vuilnisbak drie dagen vol laat zitten, is het onvermijdelijk dat mensen er iets naast zetten." - bewoner van de Gebouwenbuurt

Gedragsverandering
Het zijn veelal maatregelen die het gedrag van bewoners zouden moeten veranderen. Maar is dit genoeg? In de Gebouwenbuurt van Capelle-Schollevaar zien we nog weinig van deze gedragsverandering. De containers zitten hier vaak vol, wat ervoor zorgt dat mensen hun vuilniszakken naast de bakken zetten.



Ergernis en ongedierte
Dit zorgt niet alleen voor ergernis in de straat, maar ook voor overlast van allerlei ongedierte. Volgens een bewoner ligt het probleem zowel bij buurtbewoners als bij de gemeente: "Je moet je afval natuurlijk niet naast de containers dumpen. Maar als de gemeente zo'n vuilnisbak drie dagen vol laat zitten, is het onvermijdelijk dat mensen er iets naast zetten."

Radio Capelle sprak erover met buurtbewoners:

De afgelopen jaren zijn de restafvalcontainers in Capelle juist uitgerust met een vulgraadmeter om dit soort problemen te voorkomen. Toch geven meerdere bewoners aan dat de afvalbakken soms dagenlang vol zitten. Hoe kan het dat het legen zo lang duurt? 

Sensoren
In de praktijk blijken deze sensoren geen waterdicht systeem. Doormiddel van een sensor zou ophaalservice Irado juist een seintje moeten krijgen als een container of een cluster van containers voor 80% vol is. Maar wat vaak voorkomt is dat een van de containers wél vol is, maar niet geleegd wordt omdat deze naast een afvalbak staat waar nog genoeg vuilnis bij kan. De systemen meten namelijk het gemiddelde van meerdere containers die naast elkaar staan.

Vuilnisbelt
Ook blijkt uit navraag bij de gemeente dat niet alle vulgraadsensoren goed werken. Soms komt dat door een technisch defect, maar vaak is klemzittend afval door te grote vuilniszakken of grofvuil dat de vulopening blokkeert de oorzaak. De sensor geeft dan geen signaal dat de container vol zit omdat dit ook niet zo is, met tot gevolg dat bewoners hun vuil niet meer kwijt kunnen en de straten soms op een vuilnisbelt lijken.

Overvol
Volle (of klemzittende) containers worden soms dus dagenlang niet geleegd omdat de sensoren niet goed functioneren. Als je als buurtbewoner dan een melding van de troep maakt zou je denken dat er op z'n minst snel wat aan gedaan wordt. Helaas blijkt ook dit niet altijd even vlot te verlopen.

"Ik heb vanmiddag rond twaalf uur ophaaldienst Irado gebeld of ze onze papierbak willen komen legen. Voor de zoveelste keer ligt er namelijk papier en karton naast de afvalbak en is hij gewoon overvol. Maar het is nu vier uur en zijn nog steeds niet geweest, zoals wel vaker helaas”, zegt een buurtbewoner van de Capelse Hoeken.

Situatie onveranderd
In de wijken 's Gravenland en Fascinatio blijkt eveneens dat meldingen niet met spoed worden opgepakt door Irado. Fractievoorzitter Leon Anink van de VVD was in februari bij ons te gast en merkte op dat dit probleem al veel langer speelt: "We hebben in twee dagen tijd zo’n 300 mensen gesproken en werkelijk waar iedereen spreekt over overvolle containers in hun straat. Op een gegeven moment zijn we met één van die bewoners naar zo’n container gelopen en je zag het afval er gewoon uitpuilen. Ter plaatse heb ik een melding gemaakt en ’s maandags ging ik na mijn werk kijken. Toen ik aankwam trof ik precies dezelfde situatie aan, gewoon onveranderd."

"Werkelijk waar; iedereen spreekt over overvolle containers in hun straat. Je ziet het afval er gewoon uitpuilen." - Leon Anink (fractievoorzitter VVD Capelle)

Eigen verantwoordelijkheid
De slecht functionerende ophaalsystemen en klachtafhandelingen van Irado en de gemeente blijken dus van grote invloed te zijn op dit probleem. Maar ook het gedrag van bewoners is na de invoering van het Afvalactieplan niet bepaald verbeterd.

In verschillende wijken ligt er bijvoorbeeld nog steeds veel grofvuil dat niet bij de afvalcontainers maar bij het afvalbrengpunt aan de Groenedijk hoort. In sommige wijken gaat het dumpen van grofvuil zelfs een stapje verder: bij de Hoekenflats gooien bewoners hun oude bankstel of stoelen zelfs van verdiepingen hoog naar beneden. "Ik woon hier al 23 jaar en vroeger was het hier veel netter. Het is een getto buurt aan het worden", zegt een mevrouw die in een van de flats woont. 



Een grote bende
Volgens een andere flatbewoner moeten mensen meer verantwoordelijkheid voor hun eigen afval nemen: "Ik vind dat hier genoeg containers staan. We hebben een glasbak, een papierbak. Alles is gescheiden. Dus als je iets niet kwijt kan zet het dan bijvoorbeeld in de berging totdat de bakken geleegd zijn. Dat doe ik zelf ook."

De maatregelen van het Afvalplan lijken hier dus niet genoeg te werken. De bewoners hebben in april 2021 allemaal een afvalpasje ontvangen voor de restafvalcontainers bij de ingang van hun flat, maar dat heeft nog niet het gewenste resultaat. Het is er namelijk nog steeds een grote bende. Ook overtreders kunnen gewoon hun gang gaan, want handhavers zien de inwoners niet. Om 'samen de buurt schoon te houden' heeft de gemeente dus nog een heleboel werk te verrichten.

Reactie gemeente
In een reactie aan Radio Capelle laat de gemeente weten dat het op een aantal locaties in Capelle inderdaad niet goed gaat. In de komende tijd zullen er meer maatregelen genomen worden vanuit het Afvalactieplan. Zo worden de vulgraadsensoren in een aantal ondergrondse containers vervangen, maar blijft ook het gedrag van bewoners een belangrijk actiepunt. 



Verdere maatregelen
Wethouder Sjoerd Geissler: "Gelukkig doet het merendeel van de Capellenaar het goed: dat zie je ook in de meeste wijken. Maar in een aantal delen van Capelle gaat het niet goed. Dat getuigen de meldingen en de foto’s zoals we die soms per e-mail binnenkrijgen en die op de social media te zien zijn. Dat kan zijn omdat er in de uitvoering van ons werk dingen verkeerd gaan. Dat betreuren we en daar moeten en gaan we dan ook verdere maatregelen op nemen, maar het is in een aantal gevallen vooral het gedrag van bewoners.

Intensief gesprek
Geissler laat verder weten dat de gemeente gaat kijken naar een betere afhandeling van klachten: "Het is met het huidige systeem onvoldoende duidelijk wat er met de melding van een Capellenaar wordt gedaan. De gemeente moet zorgen dat afval wordt opgehaald en er voldoende containercapaciteit is. Met Irado hebben we goede afspraken maar kijken continu hoe de service verbeterd kan worden. Daarover zijn we intensief in gesprek. Bijvoorbeeld door de optimalisatie van de klachten- en meldingenafhandeling hopen we beter resultaat te krijgen."

Onderzoek & tekst door:  Thomas Bresser & Max Theodoridis